P1000363kl

 

 Dagboekaantekeningen van Luc Boumans gedurende de 

 Eclipsreis van Stichting Geowetenschappelijke Activiteiten 

 Turkije 2006 

 

Maandag 3 april

 

Lekker rustig weg want het was wel erg laat geworden gisteren. Op het parkeerterrein hadden ze de bus klem gezet. Het duurde bijna een uur voordat ze de eigenaren van de blokkerende voertuigen gevonden hadden. We gaan weer een deel van dezelfde weg van gisteren terug om af te buigen naar Divriği (spreek uit: Dievrie) waar we de mooist bewaard gebleven oude moskee zullen gaan bekijken.

Hij dateert uit de tijd van de Selsjoeken. Het is een rit van bijna drie uur. Naast de moskee staat een ziekenhuis uit dezelfde tijd. De moskee is ontworpen door een man, zijn vrouw heeft het ziekenhuis vorm gegeven. Alle maten van de ziekenhuisruimten, versieringen, decoraties, maar ook lichtinval en akoestiek, zijn afgestemd op de toenmalige inzichten van de behandeling van verschillende soorten ziekten. Midden in de grote ruimte is een bad waarin bronwater geleid wordt, en via een ingenieus systeem van overlopen weer afgevoerd wordt.

IMG 0051kl 

Opmerkelijk dat er overal kosmische symbolen aangebracht waren waarbij het heelal werd afgebeeld. Ook een symbool van uiteindelijke volmaaktheid - een waaier van steen aan de ene kant met bolle vormen en eenzelfde waaier aan de andere kant met holle vormen. Ooit zullen deze elkaar ontmoeten, is het idee.

IMG 0085kl 

De moskee moet dringend gerestaureerd worden. Hij staat op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. De houten deuren zijn gestolen geweest, maar omdat ze onverkoopbaar bleken, toch weer teruggevonden.

De portalen zijn kunstwerken van beeldhouwkunst. Op sommige plaatsen lijkt het wel borduurwerk of houtsnijwerk. Ronduit schitterend. Het interieur is daarentegen sober. De gids van de moskee demonstreerde de akoestiek door met zijn gezicht richting nis te gaan staan en de oproepen tot gebed voor ons met een prachtige zangstem te zingen. Verbluffend hoe hij overal schitterend te horen was.

P1000855kl P1000866kl

In het kleine stadje Divriği zoeken we een plekje om wat te eten. Samen met een deel van de groep lopen we achter Olaf aan. Men spreekt geen enkel woord over de grens, dus we zijn nogal afhankelijk van hen die zich de taal eigen gemaakt hebben. Een eenvoudige maaltijd stilt onze stevige trek. In de hoek achter de houtkachel, zit een groepje van vijf mannen met elkaar te praten. Op een gegeven moment begint een van hen te zingen. Hij heeft een mooie sonore zangstem. Hij gebruikt een lastige manier van zingen waarbij het lijkt alsof hij in zijn eentje ook de tweede stem zingt. Loek legt het op video vast. Later komt een van de andere mannen aan onze tafeltjes een heel verhaal afsteken. Van Olaf begrijpen we dat hij onze saamhorigheid wil uitdrukken. De dag ervoor is er in Istanbul door de PKK een aanslag gepleegd. Of hij daar op doelde weet ik niet. Hij was aangeschoten en het personeel leidt hem vriendelijk van ons weg.

P1000867kl 

We gaan terug naar de bus. Daar horen we dat we zullen overstappen in twee minibusjes die ons naar de ijzermijn zullen brengen. De weg is zo slecht dat onze eigen bus daar niet kan komen. In wilde vaart scheuren we de berg op over een kronkelig pad van 8 kilometer dat bezaaid ligt met stenen en kuiten die door de zware vrachtwagens met erts en afvalstenen die hier normaal rijden, gemaakt zijn.

Flink door elkaar gehusseld komen we boven aan en kijken in de put van de open mijn. Naar schatting is de mijn 100 tot 150 meter diep. Elke laag is ongeveer 12 meter hoog. Het zwarte gesteente is Magnetiet, het bruine Hematiet. Beide soorten steen bevatten meer dan 50% ijzer. Het is dan ook zwaar gesteente. Dankzij professor Olaf Schuiling vinden we ook spierwit Magnesiet. Hij wijst ons ook op een schuifvlak. Een deel van de rotswand is glad geworden (geserpentiseerd) doordat een andere rotspartij hier overheen is geschoven.

P1000876kl 

Enkele geologen gaan met medewerkers van de mijn in een pick-up naar beneden om wat Magnetiet en Hematiet voor ons op te halen.

P1000872kl 

We hotsen en botsen - zo mogelijk nog sneller als op de heenweg - weer naar beneden waar we in onze eigen bus overstappen. De terugreis kan beginnen. We willen namelijk op tijd terug zijn in het hotel, want Loek zal een lezing over meteorieten voor ons verzorgen.

Onderweg ziet Robert een bijzon en even later ook een fraaie boog om de bovenkant van de zon. We stappen uit om het allemaal goed te kunnen zien.

P1000886kl 

 

In het hotel staat het eten al klaar. Het is inmiddels al half acht. De beamer wordt neergezet, een laken tegen de muur gespannen, en Loek begint met zijn verhaal. De afgelopen dagen heeft hij in de bus geregeld zitten te schaven aan zijn verhaal om het ook voor leken begrijpelijk te maken. Er lopen een paar studenten van professor Durmuş binnen die achteraan gaan zitten. Ze spreken vrijwel uitsluitend Turks. Even later komt Durmuş samen met een collega ook binnen. Er ontstaat enige verwarring, want Loek had zich - om het begrijpelijk te houden - voorgenomen de lezing in het Nederlands te doen. Boudewijn ging het verhaal voor Durmuş en collega in het Engels vertalen, Yusuf deed het in het Turks voor de studenten.
Het werd een stevige kluif voor iedereen, want veel termen zijn voor de meesten nieuw.. Zelf vond ik het erg leerzaam. Dezer informatie zal me zeker verder helpen in mijn kennis over meteorieten. Van de Universiteit had hij enkele voorbeelden van meteorieten meegenomen. Erg leuk om te zien wat het is kostbaar materiaal waarvan je soms enkele minuscule stukjes kunt kopen.

Aan het eind van de lezing werden de foto's en film van de eclips aan de studenten getoond. Professor Durmuş had een stapel plastic zakken bij zich, zodat die mot onze vondsten gevuld konden worden. Nadat wij vertokken zullen zijn zal hij voor de verdere verzending zorgen. Ik ben benieuwd hoe dat verder zal aflopen.
Het was tegen middernacht dat we naar bed gingen. De wekker op 5:30 uur gezet, want om zeven uur gaan we bepakt en bezakt vertrekken.

Omdat ik geen camera bij me had toen Loek zijn meegebrachte Meteorieten liet zien, heb ik hier een paar voorbeelden uit eigen verzameling weergegeven.

P1010002kl P1010007kl

Links een stukje IJzermeteoriet (Sikhote Alin, Wladiwostock, Rusland, 1947), rechts een plakje geëtste IJzermeteoriet (Gibeon, Namibië, 1836) [je kan hier redelijk goed de kristalstructuur zien die bij het afkoelen ontstaat, de zogenaamde Widmanstätten].

P1010004kl P1010003kl

Links een plakje IJzer-Steenmeteoriet met ingesloten Olivijn (Pallasite). In dit exemplaar schijnt het ligt er op verschillende plaatsen mooi doorheen (Brahin, Minsk, Wit-Rusland, 1810). Rechts enkele voorbeelden van Tektieten van verschillende vindplaatsen.

Zondag 2 april

Dinsdag 4 april

 

 

 

 
 

 

 

We use cookies

Wij gebruiken cookies op onze web site. Sommigen zijn essentieel voor het correct functioneren van de site, terwijl anderen ons helpen om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kan zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op dat als u onze cookies weigert mogelijk niet alle functies van de site beschikbaar zijn.